9 Οκτ 2007

Ονομασίες φαγητών...

Δεν μπορώ να καταλάβω από πού πηγάζει η τάση για διαφοροποίηση στα ονόματα των φαγητών (και όχι μόνο) μεταξύ βορρά και νότου. Δεν ξέρω αν παρατηρείται σε σχέση με τα φαγητά τέτοιου είδους διαφοροποιήσεις στις ονομασίες και σε άλλα κράτη. Ξέρω όμως ότι εντός ορισμένων κρατών υπάρχει ένταση στις σχέσεις μεταξύ λαών. Όπου υπάρχει ένταση υπάρχει και διαφοροποίηση στη γλώσσα ή στην προφορά της γλώσσας... Βλέπε Βάσκους-Καταλανούς, Σκοτσέζους-Άγγλους, Βαβαρούς-Γερμανούς, Βόρεια-νότια Ιταλία, Βόρεια-νότια Ελλάδα. Δεν ξέρω τι μπορεί να είναι η αιτία και τι το αποτέλεσμα, αλλά τείνω να πιστέψω ότι ή ένταση μεταξύ των λαών διαφοροποιεί την γλώσσα τους και την προφορά αυτής.

Από την άλλη συμβαίνει και το αντίθετο. Τις προάλλες ένας φίλος μου με καταγωγή από το Κόσοβο μου έδωσε ένα κομμάτι χορτόπιτα που του είχε στείλει η μητέρα του από την πατρίδα του. Μου το έδωσε διστακτικά, λέγοντας ότι δεν ξέρει αν θα μου αρέσει. Μόλις δοκίμασα τι είπα ότι αυτό μοιάζει πάρα πολύ με ένα δικό μας έδεσμα που το λέμε πίτα, και μέσα μπορούμε να βάλουμε διάφορα (τυρί, κρέας κλπ.). Μου λέει τότε: αυτό είναι πίτα. Έτσι λέγεται στο Κόσοβο. Δηλαδή, κρατήθηκε το όνομα και διαφοροποιήθηκε η συνταγή κατά κάποιον τρόπο. Σίγουρα υπάρχουν και άλλα παραδείγματα... Και σίγουρα ο κεφτές που θα φάει κανείς στην Κωνσταντινούπολη (δεν έχω δοκιμάσει) θα είναι διαφορετικός από αυτόν στη Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα ή στη Γερμανία (τα λεγόμενα φρικαντέλεν). Να σημειώσω επίσης ότι σ'ότι αφορά την Γερμανική έκδοση του κεφτέ ή κιοφτέ ή κιμοσφαιρίδιου ή όπως θέλετε πέστε το, οι Γερμανοί είναι πολλοί υπερήφανοι για την "εφεύρεσή" τους. (!!)

2 Οκτ 2007

Πριν από λίγες ημέρες δημοσιεύτηκε στον Ελεύθερο Τύπο ένα άρθρο με τίτλο "Υπάρχει Μπουγάτσα με Τυρί" (08.09.2007 σελ. 6) από τον Κώστα Γιαννακίδη. Το άρθρο αυτό διακινήθηκε μέσω e-mail με πολλαπλούς αποδέκτες, ανάμεσά τους, Αθηναίοι και Σαλονικιοί. Δεν ήθελε πολύ για να ανάψουν τα αίματα, αφού το -αν και παλιό- πάντα επίκαιρο θέμα της διαφοράς στην ορολογία μεταξύ βορά και νότου αποτελεί συχνά θέμα συζήτησης, και ως συνήθως δεν καταλήγουμε πουθενά...
Βρήκα διασκεδαστική την προσπάθεια ορισμένων αναγνωστών του άρθρου να υπεραστπιστούν μέσω e-mail τις εντόπιες ιδιαιτερότητες της γλώσσας τους σε θέματα όπως το καλαμάκι, σουβλάκι, τυρί, μπουγάτσα, φέτα κλπ. Ωστόσο, ένα blog για τέτοια θέματα νομίζω είναι πιο κατάλληλο και αυτό ήταν το κίνητρό μου να δημιουργήσω ένα.

Προσωπικά, έχω σαφή διαχωρισμό για το τι λένε στον βορά ή στο νότο σωστά, αλλά η δύναμη της συνήθειας μπορεί με κάνει όχι τόσο αντικειμενικό. Το θέμα είναι ότι εδώ και πολλά χρόνια, ο Αθηναίος θα μείνει με την όρεξη αν ζητήσει στη Θεσσαλονίκη να φάει καλαμάκι, και τον Σαλλλονικιό θα τον κοιτάξουν παράξενα όταν ζητήσει μπουγάτσα με τυρί.

Δεν θα ήθελα να μπω στη λογική τι λεν τα λεξικά, αφού αυτά γράφονται από βόρειους ή νότιους και λένε ό,τι λέει ο κόσμος, είτε αυτό είναι σωστό είτε είναι λάθος. Σκοπός αυτού το blog είναι μήπως και καταλήξουμε ποιοί από τους όρους που χρησιμοποιούνται είανι ετοιμολογικά (και λογικά) οι πιο κατάλληλοι...